છત્રપતિ શિવાજી વિશે નિબંધ Essay on Chhatrapati Shivaji Maharaj In Gujarati : વીર શિવાજી, જેને છત્રપતિ શિવાજી મહારાજ તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે, તે એક અસાધારણ ભારતીય શાસક હતા જેમણે મરાઠા સામ્રાજ્યની સ્થાપના કરી હતી. તેઓ એક બહાદુર અને અમર સ્વાતંત્ર્ય સેનાની તરીકે વ્યાપકપણે આદરણીય છે, જેમની બહાદુરી અને દેશભક્તિ પેઢીઓને પ્રેરણા આપે છે.

શિવાજી મહારાજનું પ્રારંભિક જીવન અને ઉછેર

શિવાજી મહારાજનો જન્મ 19 ફેબ્રુઆરી 1627ના રોજ મહારાષ્ટ્રના શિવનેરીમાં શાહજી અને જીજાબાઈને ત્યાં થયો હતો, જે બંને મરાઠા પરિવારોના હતા. તેણીની ધાર્મિક પૃષ્ઠભૂમિ હોવા છતાં, જીજાબાઈ એક હિંમતવાન મહિલા હતી, જેણે તેના પુત્રમાં બહાદુરી, સચ્ચાઈ અને તેની માતૃભૂમિ પ્રત્યેના પ્રેમના ગુણો સ્થાપિત કર્યા હતા. શિવાજીનો ઉછેર રામાયણ અને મહાભારત જેવા ભારતીય નાયકોની વાર્તાઓ સાંભળીને થયો હતો, જેણે તેમના પાત્રને વધુ મજબૂત બનાવ્યું હતું અને તેમને એક નેતા બનવાની પ્રેરણા આપી હતી.

તેમના બાળપણમાં, શિવાજીએ બાળકોનું એક જૂથ બનાવ્યું અને તેમના નેતાની ભૂમિકા ધારણ કરીને, કિલ્લાઓ લડવા અને કબજે કરવાની રમત રમી. દાદા કોંડદેવના માર્ગદર્શન હેઠળ, તેમણે સમકાલીન યુદ્ધ, ધર્મ, સંસ્કૃતિ અને રાજકારણની તાલીમ પણ મેળવી. પાછળથી, શિવાજી પરમ સંત રામદેવના સમર્પિત શિષ્ય બન્યા, જેમણે તેમના વ્યક્તિત્વ અને જીવન પ્રત્યેના દૃષ્ટિકોણને ઘડવામાં મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવી હતી.

કુટુંબ અને ઉત્તરાધિકારીઓ

14 મે 1640ના રોજ શિવાજી મહારાજે સાઈબાઈ નિમ્બાલકર સાથે લગ્ન કર્યા અને તેમને સંભાજી નામનો પુત્ર થયો. સંભાજી શિવાજીના સૌથી મોટા પુત્ર અને અનુગામી હતા, જેમણે 1680 થી 1689 એડી સુધી શાસન કર્યું હતું. જો કે, તેમનામાં તેમના પિતાના ખંત અને નિશ્ચયનો અભાવ હતો. સંભાજીની પત્ની યેસુબાઈ હતી, અને તેમના પુત્ર અને ઉત્તરાધિકારી રાજારામ હતા.

ગુરુ અને તેમનો પ્રભાવ

શિવાજીના સમર્થ ગુરુ, રામદાસ, ભારતમાં આદરણીય સંત અને વિદ્વાન હતા. તેમના ઉપદેશો અને ડહાપણની શિવાજીના જીવન પર ઊંડી અસર પડી હતી, જેઓ તેમને આધ્યાત્મિક માર્ગદર્શક અને માર્ગદર્શક તરીકે માનતા હતા.

શિવાજી મહારાજની બહાદુરીની વાર્તાઓ

જેમ જેમ શિવાજી મોટા થયા, તેમણે કિલ્લાઓ પર કબજો કરવાની તેમની બાળપણની રમતને દુશ્મનો સામે લડવા અને પ્રદેશો જીતવાના વાસ્તવિક જીવનના મિશનમાં પરિવર્તિત કરી. તેમની હિંમત અને બહાદુરીએ ટૂંક સમયમાં તેમને પ્રતિષ્ઠા અપાવી અને તેમની ખ્યાતિ સમગ્ર દક્ષિણમાં ફેલાઈ ગઈ. અત્યાચારી શાસકો અને તેમના મદદનીશો પણ તેમના નામ અને સત્તાથી ડરતા હતા.

બીજાપુરના શાસક આદિલશાહે શિવાજીના પિતા શાહજીની ધરપકડ કરી જ્યારે તે શિવાજીને પકડવામાં નિષ્ફળ ગયો. બદલો લેવા માટે, શિવાજીએ તેમના વ્યૂહાત્મક અને હિંમતવાન નેતૃત્વનું પ્રદર્શન કરીને જેલમાં ધાડ પાડીને તેમના પિતાને મુક્ત કર્યા. બીજાપુરના શાસકે શિવાજીના વધતા મહિમાથી ભયભીત થઈને તેના સેનાપતિ અફઝલ ખાનને શિવાજીને પકડવા આદેશ આપ્યો. જો કે, શિવાજીએ અફઝલ ખાનને પછાડી દીધો અને તેને મારી નાખ્યો, જેના કારણે તેના દળોની હાર થઈ.

શિવાજી મહારાજનો વારસો

મહારાષ્ટ્રમાં શિવાજીની જન્મજયંતિ 19 ફેબ્રુઆરીએ ઉજવવામાં આવે છે, તેમ છતાં ઘણી સંસ્થાઓ હિન્દુ કેલેન્ડરના ચંદ્ર ચક્ર અનુસાર તેમના જન્મદિવસની ઉજવણી કરે છે. એક બહાદુર, બુદ્ધિશાળી અને દયાળુ શાસક તરીકે શિવાજીનો વારસો રાષ્ટ્રને પ્રેરણા આપતો રહે છે, અને તેમને એક આદર્શ અને મહાન રાષ્ટ્રીય નાયક તરીકે ગણવામાં આવે છે.શિવાજી મુસ્લિમ વિરોધી હોવાની માન્યતાથી વિપરીત, ઘણા મુસ્લિમ લડવૈયાઓ અને નાયકોએ તેમની સેનામાં સેવા આપી હતી. તેમનો સંઘર્ષ ઔરંગઝેબ જેવા શાસકો અને તેમના અનુયાયીઓ દ્વારા પ્રમોટ કરાયેલા કટ્ટરતા અને અંધત્વવાદ સામે હતો. શિવાજી મહારાજનો વારસો રાષ્ટ્રવાદ અને બહાદુરીનું પ્રતીક છે, જે આજે પણ લાખો ભારતીયોને પ્રેરણા આપે છે.

ઉપસંહાર

વીર શિવાજી મહારાજની બહાદુરી, બુદ્ધિમત્તા અને દેશભક્તિ પેઢીઓને પ્રેરણા આપતી રહે છે. તેમનો વારસો દરેક ભારતીયના હૃદયમાં જીવે છે જે સ્વતંત્રતા, સમાનતા અને ન્યાયને મહત્વ આપે છે.

FAQ

છત્રપતિ શિવાજી મહારાજની કેટલી પત્નીઓ હતી?

વિવાજી મહારાજને કુલ 8 પત્નીઓ હતી. પ્રથમ પત્નીનું નામ સાઈબાઈ હતું. તેઓ નિમ્બાલકર તરીકે પણ જાણીતા હતા. બીજી પત્નીનું નામ સોયરાબાઈ હતું, ત્યારબાદ મોહિતે, પુતલાબાઈ, પાલકર, સકવરબી ગાયકવાડ, સાંગુનાબાઈ અને કાશીબાઈ જાધવ અનુક્રમે મહારાજની આઠમી પત્નીઓ હતી. પ્રથમ પત્ની સાઈબાઈએ ત્રણ પુત્રોને જન્મ આપ્યો.

છત્રપતિ શિવાજી મહારાજનો જન્મ ક્યારે થયો હતો?

છત્રપતિ શિવાજી મહારાજનો જન્મ 19 ફેબ્રુઆરી 1630 માં શિવનેરી કિલ્લામાં થયો હતો.